GOELECTRIC: H έκρηξη της ηλεκτροκίνησης

Δεν είναι μακριά η εποχή που αναφερόμασταν στην ηλεκτροκίνηση και υποστηρίζαμε πως είναι το μέλλον. Όσοι παλιότεροι, θυμόμαστε να κάνουμε σχετικές συζητήσεις αναφέροντας πως τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποτελέσουν την επόμενη μέρα της αυτοκίνησης και ουσιαστικά θα κυριαρχήσουν επί των θερμικών κινητήρων. Σήμερα, τα BEV δεν είναι το μέλλον, αλλά το παρόν της αυτοκίνησης. Για πολλούς και διάφορους λόγους, που επικεντρώνονται κυρίως στην κλιματική αλλαγή και την ανάγκη για καθαρές ενέργειες, οι κατασκευές του είδους έχουν έρθει πολύ νωρίτερα από το προβλεπόμενο στο προσκήνιο. Δεν είναι υπερβολή πως η αυτοκινητοβιομηχανία και η αυτοκίνηση γενικότερα, βιώνουν το σημαντικότερο μετασχηματισμό στην ιστορία τους. Ο οποίος, μάλιστα, ήρθε πιο σύντομα, αλλά και με αρκετά πιο… βίαιο τρόπο από όσο υπολόγιζαν οι εταιρείες αυτοκινήτου.

Παράλληλη διαδρομή, μέχρι ενός σημείου…

Πολλοί δεν το γνωρίζουν, αλλά οι κινητήρες εσωτερικής καύσης και η ηλεκτροκίνηση έχουν σχεδόν παράλληλη πορεία! Έστω και για σύντομο χρονικό διάστημα… Όταν ο Karl Benz αποκάλυψε το 1886 το πρώτο τρίτροχο με κινητήρα, που έμελλε να αποτελέσει τον πατριάρχη της αυτοκίνησης, μόλις ένα χρόνο αργότερα ο Αμερικανός William Morrison παρουσίαζε τη δική του εξαθέσια ηλεκτροκίνητη άμαξα, φυσικά χωρίς άλογα. Όμως, πολύ νωρίς οι δρόμοι των δύο τεχνολογιών ακολούθησαν τελείως διαφορετική πορεία. Οι κινητήρες εσωτερικής καύσης κυριάρχησαν για ένα και βασικό λόγο. Την ευκολία! Μπορεί τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να ήταν εξαρχής φιλικά προς το περιβάλλον και να μην απαιτούσαν περίπλοκα συστήματα μετάδοσης, αλλά το σημαντικότερο πρόβλημα ήταν η αποθήκευση ενέργειας σε μεγάλες ποσότητες και με μικρό βάρος. Εν ολίγοις, το ίδιο στοιχείο που βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης μέχρι και σήμερα. Η μπαταρία. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή, με τους κινητήρες εσωτερικής καύσης να κυριαρχούν ως η πλέον αποδοτική και εύκολη για την εποχή λύση…

Σε κώμα μέχρι… την αιθαλομίχλη στην California!

Για αρκετές δεκαετίες η ηλεκτροκίνηση βρισκόταν σε λήθαργο, με τις εταιρείες πετρελαιοειδών να απολαμβάνουν το πάρτι με τις παχιές αγελάδες των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Όλα αυτά, μέχρι τη δεκαετία του ’60, όταν για πρώτη φορά εμφανίστηκε το μείζον θέμα της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Ένα πέπλο αιθαλομίχλης κάλυψε την πόλη της California και οι περιβαλλοντολόγοι έκρουσαν για πρώτη φορά στην ιστορία τον κώδωνα του κινδύνου. Ξαφνικά, η ηλεκτροκίνηση βγήκε από το κώμα και έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση τα αμιγώς ηλεκτρικά μοντέλα. Υπήρξαν αρκετές προσπάθειες, αρχικά από τη General Motors και εν συνεχεία από τη Sebring, αλλά ποτέ δεν κέρδισαν την εκτίμηση του αγοραστικού κοινού. Στη δεκαετία του ’70 αποκαλύφθηκε και το πρωτοποριακό για την εποχή Enfield 8000, το οποίο είχε ελληνικές ρίζες και κατασκευαζόταν στη Σύρο! Η Enfield Automotive κατάφερε να πάρει ένα σημαντικό συμβόλαιο για την παραγωγή 100 αυτοκινήτων, απέναντι στις προτάσεις των Ford και Leyland. Όμως, λίγο πριν ξεκινήσει η παραγωγή, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, ο εφοπλιστής Γιάννης Γουλανδρής, αποφάσισε να μεταφέρει το εργοστάσιο στη Σύρο. Μια απόφαση που πιθανότατα αποδείχθηκε μοιραία για το μέλλον του ηλεκτρικού μοντέλου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, μέχρι και σήμερα θεωρείται το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο στον κόσμο, που μπήκε σε παραγωγή. Ακόμα και αν δεν υπήρξε συνέχεια…

Ο πατριάρχης των σημερινών ηλεκτρικών…

Με τις εκπομπές ρύπων και τη ρύπανση του περιβάλλοντος να αποτελούν όλο και μεγαλύτερο point of interest, αλλά και με δεδομένο το τεράστιο πρόβλημα στην California, η General Motors κάνει για ακόμα μία φορά την υπέρβαση. Αποκάλυψε το EV1, ένα πρωτοποριακό για την εποχή του αμιγώς ηλεκτρικό μοντέλο, που ουσιαστικά διέθετε τα ιδανικά χαρακτηριστικά για μία κατασκευή του είδους. Είχε αλουμινένιο πλαίσιο, ήταν κατασκευασμένο από συνθετικά υλικά και διέθετε αεροδυναμικό συντελεστή μόλις 0,19 Cd! Όμως, το υψηλό κόστος, και συγκεκριμένα των μπαταριών, είχε σαν αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά ακριβό για την εποχή του. Σε συνδυασμό με τις πιέσεις από τη βιομηχανία πετρελαίου, το project έληξε άδοξα, αφού και τα 2.234 αυτοκίνητα που κατασκευάστηκαν κατέληξαν στην πρέσα…

Σε εκείνο το σημείο της ιστορίας, η ηλεκτροκίνηση μπήκε και πάλι στο ψυγείο.  Εταιρείες όπως οι Toyota, Ford, Honda, Peugeot, Chrysler και FIAT, εξέλιξαν κάποια αμιγώς ηλεκτρικά μοντέλα, αλλά περισσότερο με τη μορφή πρωτοτύπων. Καμία από αυτές τις προσπάθειες δεν είχε ουσιαστικό αντίκτυπο, με εξαίρεση το Peugeot 106 που κατασκευάστηκε από την Heuliez και συνολικά πωλήθηκαν 6.400 αυτοκίνητα, από τα 100.000 που αρχικά είχαν θέσει ως στόχο. Όμως, όλα άλλαξαν μερικά χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα το 2008…

Το φαινόμενο Tesla!

Ήταν η χρονιά που μία νεοφυής εταιρεία, με επικεφαλής έναν πανέξυπνο Νοτιοαφρικανό στα πηδάλια, αποφάσισε να φέρει στο προσκήνιο την ηλεκτροκίνηση. Ήταν η χρονιά που η Tesla του ElonMusk αποκάλυψε το ModelS. Μέσα σε λίγα χρόνια, η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία κατέκτησε την απαιτητική αγορά των ΗΠΑ και ουσιαστικά έκανε την ηλεκτροκίνηση trend. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, όλη η ιστορία μοιάζει με ένα ντόμινο εξελίξεων. Η κλιματική αλλαγή έπαψε να είναι απλά ένα θέμα συζήτησης. Με δεδομένο πως οι μεταφορές και το αυτοκίνητο είναι κατά 25% υπεύθυνες για τις εκπομπές CO2, οι κυβερνήσεις άρχισαν να εξετάζουν λύσεις. Οι πιέσεις προς τις αυτοκινητοβιομηχανίες έγιναν όλο και πιο έντονες, θέτοντας όρια που μέχρι πρότινος έμοιαζαν ουτοπικά.

Ο κόσμος άρχισε να αλλάζει προσέγγιση και προοπτική, με τις αυτοκινητοβιομηχανίες να μπαίνουν στο στόχαστρο. Η ηλεκτροκίνηση βρέθηκε στο προσκήνιο, όχι ως η λύση του μέλλοντος, αλλά ως ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε σήμερα. Ο μέσος όρος εκπομπών ρύπων και τα υπέρογκα πρόστιμα αποτέλεσαν τη σπίθα που οδήγησε στην έκρηξη. Ξαφνικά, για να μειωθεί ο μέσος όρος εκπομπών ρύπων της εκάστοτε εταιρείας, έπρεπε να διαθέτει σημαντικό αριθμό αμιγώς ηλεκτρικών μοντέλων στη γκάμα της. Χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη εξέλιξη της τεχνολογίας για τόσο μεγάλη μαζική παραγωγή…

Πρωταγωνιστικός ρόλος…

Με αυτόν τον τρόπο, σε συνδυασμό με φαινόμενα τύπου… Dieselgate, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έπρεπε να στραφούν άμεσα προς την ηλεκτροκίνηση. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι κινεζικές εταιρείες είχαν… «μυριστεί αίμα» πολύ νωρίτερα και ακολουθώντας το παράδειγμα της Tesla είχαν φροντίσει να επενδύσουν νωρίτερα σε αυτή την τεχνολογία. Το αποτέλεσμα ήταν να μπούμε σε μία περίοδο που η ηλεκτροκίνηση πέρασε από το λήθαργο και στο απόλυτο ηλεκτροσόκ! Βγήκε από το κώμα και από ρόλο κομπάρσου βρέθηκε πρωταγωνίστρια στη νέα εποχή της αυτοκίνησης. Σήμερα, κάθε αυτοκινητοβιομηχανία έχει μία πρόταση που κάνει χρήση ηλεκτροκινητήρα, ενώ δεν είναι υπερβολή πως με την πάροδο του χρόνου οι κατασκευές του είδους έχουν σημειώσει εντυπωσιακή εξέλιξη.

Από τα 300 km αυτονομίας σε ιδανικές συνθήκες, έχουμε φτάσει σήμερα στα 600 km και 700 km με μία φόρτιση. Το δίκτυο γνωρίζει αντίστοιχη άνθηση, με αποτέλεσμα το 2025 να έχουμε μόνο στην Ελλάδα 9.545 σημεία! Βέβαια, τα ίδια προβλήματα που ταλάνιζαν τον William Morrison το 1887 εξακολουθούν να υφίστανται, όπως και ο βασικός λόγος που το EV1 της General Motors κατέληξε στην πρέσα. Και δεν είναι άλλος από τις μπαταρίες και το κόστος των αυτοκινήτων. Όμως, είναι σίγουρο πως με την εξέλιξη της τεχνολογίας οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα προσπεράσουν και αυτές τις σκοπέλους. Απλά, η βίαιη μετάβαση σε μία νέα πραγματικότητα είναι αυτή που άλλαξε το χρονοδιάγραμμα μίας αλλαγής που μοιάζει δεδομένη.