GOELECTRIC - Ελληνική αγορά: Ράλλυ ή… secular bull;

Οι όροι rally και secular bull είναι δανεισμένο για την περίσταση από τα χρηματοοικονομικά. Το rally είναι η περίοδος που οι τιμές ανεβαίνουν γρήγορα και σε μεγάλο βαθμό. Το secular bull είναι το χρονικό διάστημα που υπάρχει γενικά ανοδική τάση, αλλά με διορθώσεις ενδιάμεσα. Η αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα μπορεί να είναι και τα δύο, ανάλογα ποιες χρονιές εξετάζουμε. Όμως, πώς θα τη χαρακτηρίζαμε συνολικά; Τι συμβαίνει αυτήν τη στιγμή και τι μπορούμε να περιμένουμε βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα;

Το δίκοπο μαχαίρι των επιδοτήσεων

Αν υπάρχει μία βεβαιότητα, είναι ότι η αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα συνδέεται άμεσα με τις κρατικές επιδοτήσεις, κυρίως μέσω των προγραμμάτων Κινούμαι Ηλεκτρικά. Όταν υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια, οι πωλήσεις ανεβαίνουν γρήγορα. Όταν εξαντλούνται τα κεφάλαια, ο ρυθμός ανόδου μειώνεται σημαντικά. Αυτό ακριβώς φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί. Το 2020 και το 2021 είχαμε την πρώτη έντονη αύξηση των πωλήσεων, χάρη στο Κινούμαι Ηλεκτρικά 1. Το 2022 η άνοδος ήταν πιο ήπια επειδή το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2 άνοιξε από τα μισά της χρονιάς και μετά. Το 2023 με την επιδότηση των  9.000 ευρώ του Κινούμαι Ηλεκτρικά 3 οι ταξινομήσεις εκτοξεύτηκαν, ενώ το 2024 η αύξηση ήταν μικρότερη, λόγω των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν στο πρόγραμμα.

Τα πάνω-κάτω του 2025 – Πού οφείλονται;

Με βάση τα παραπάνω, δεν προκαλεί εντύπωση η πορεία της αγοράς το 2025. Το βασικό μοτίβο είναι ότι παρατηρούμε μεγάλες αυξομειώσεις από μήνα σε μήνα, ενώ η συνολική άνοδος σε σχέση με το 2024 είναι μικρή. Μάλιστα, δεν αποκλείεται η χρονιά να κλείσει ακόμα και με μικρή μείωση. Η εξήγηση είναι απλή. Οι τελευταίες επιδοτήσεις με το καθεστώς των 9.000 ευρώ δόθηκαν τον Φεβρουάριο (αν και οι περισσότερες πωλήσεις είχαν γίνει μέσα στο 2024), ενώ από τότε και μέχρι τις 31 Ιουλίου το πρόγραμμα ήταν κλειστό. Όσο για τώρα που η επιδότηση επανήλθε, το ποσό έχει μειωθεί στα 3.000 ευρώ.

Πώς το Κοινωνικό Leasing μειώνει τις πωλήσεις;

 

Στην ασυνέπεια του προγράμματος Κινούμαι Ηλεκτρικά 3 ήρθε να προστεθεί το Κοινωνικό Leasing, ένα πρόγραμμα που αναμένεται να κάνει την ηλεκτροκίνηση προσιτή σε αυτούς που πραγματικά τη χρειάζονται. Τους πιο ευάλωτους. Η αναμονή για το Κοινωνικό Leasing αλλά και η παρουσίαση ολοένα περισσότερων μοντέλων σε όλες τις κατηγορίες τιμής, έχει κάνει πολλούς υποψήφιους αγοραστές να «βάλουν στον πάγο» τα πλάνα τους για απόκτηση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, μέχρι να δουν πώς θα διαμορφωθούν οι συνθήκες. Τόσο οι κρατικές, όσο και εκείνες της αγοράς.

Που βρισκόμαστε φέτος

Eπιβεβαιώνοντας τα παραπάνω, οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων το διάστημα Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2025 στην Ελλάδα έφτασαν τις 6.125 μονάδες, με αύξηση 9,34% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η άνοδος είναι ένα θετικό στοιχείο, όμως υπάρχει ένα δεδομένο με ιδιαίτερη σημασία. Στο τέταρτο τρίμηνο του 2024 παρατηρήθηκε απότομη έκρηξη πωλήσεων (σημειώθηκε ρεκόρ ταξινομήσεων BEVs), κάτι που δεν αναμένεται να επαναληφθεί φέτος. Κάπως έτσι, η βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη είναι πως δεν αποκλείεται να δούμε το 2025 να κλείνει στα ίδια επίπεδα με το 2024 ή ακόμα και με μικρή πτώση.

Έτσι θα κλείσει το 2025

Με αυτό τον τρόπο, γεννάται το ερώτημα. Αν το πρόσημο είναι αρνητικό, θα πρέπει να υπάρξει ανησυχία στην αγορά; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι. Σε όλες τις χώρες που προηγούνται της Ελλάδας στην ηλεκτροκίνηση, υπήρξε κάποια στιγμή που η αύξηση πωλήσεων εμφάνισε κάμψη. Σε ορισμένες από αυτές είδαμε ακόμα και μείωση, ειδικά αν βασίζονταν σημαντικά στις επιδοτήσεις. Όμως αργά ή γρήγορα (συνήθως γρήγορα) η ανοδική πορεία επανήλθε. Από τη στιγμή που το μοτίβο εμφανίζεται ξανά και ξανά, είναι αναμενόμενο να το δούμε να επαναλαμβάνεται και στην Ελλάδα. Επιπλέον, η βελτίωση των υποδομών, η εξοικείωση του κοινού, η είσοδος νεότερων ανθρώπων στο pool των υποψήφιων αγοραστών και η εμφάνιση περισσότερων φθηνότερων και καλύτερων μοντέλων, είναι αναπόφευκτο να ανεβάσει τα ποσοστά της ηλεκτροκίνησης μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ειδικά, αν συνυπολογίσουμε τα αντικίνητρα που σχεδιάζονται για τα θερμικά.

Οι επιδοτήσεις μειώνονται

Το ευτύχημα είναι ότι η εποχή των οριζόντιων επιδοτήσεων φαίνεται να μας αφήνει σταδιακά, με τη μείωση του ποσού στο Κινούμαι Ηλεκτρικά να δείχνει τον δρόμο. Πλέον, μπαίνουμε σε μια περίοδο που τα κίνητρα θα είναι πιο στοχευμένα και θα κατευθύνονται σε αυτούς που τα χρειάζονται πραγματικά ή θα αφορούν δευτερεύοντες τομείς όπως φοροαπαλλαγές. Μπορεί οι επιδοτήσεις να μοιάζουν με μάννα εξ ουρανού, όμως στην πραγματικότητα κάνουν κακό ακριβώς, επειδή δημιουργούν την εξάρτηση που περιγράψαμε πιο πάνω. Με τη μείωση ή την κατάργησή τους η αγορά θα ωριμάσει και θα βρει τον βηματισμό της, χωρίς δεκανίκι. Η χρήση τους ήταν μονόδρομος για να δοθεί ένα γρήγορο boost στην αρχή, καθώς αν περιμέναμε την οργανική άνοδο της αγοράς θα έπαιρνε πολύ χρόνο που δεν υπάρχει. Όμως, σταδιακά η ύπαρξή τους με τη σημερινή μορφή γίνεται ολοένα και λιγότερο απαραίτητη.

Στο αρχικό ερώτημα…

Για να απαντήσουμε στο ερώτημα που θέσαμε στην αρχή, μέχρι σήμερα οι πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα παραπέμπουν σε μία secular bull αγορά, αλλά με δύο έντονες rally περιόδους. Για τα επόμενα χρόνια, ο secular bull χαρακτήρας αναμένεται να συνεχιστεί. Αυτό σημαίνει ότι θα εμφανίζονται περίοδοι μεγαλύτερης ή μικρότερης ανόδου, ενώ δεν αποκλείεται να δούμε κατά διαστήματα και πτώση. Όμως είναι αναπόφευκτο. Σε βάθος χρόνου, το γράφημα της Ελλάδας θα μοιάζει με εκείνα που βλέπουμε στην παραπάνω εικόνα. Θα κινείται ανοδικά. Σημειώνοντας παράλληλα, πως σήμερα οι 6.125 πωλήσεις αφορούν αποκλειστικά τα επιβατικά αυτοκίνητα. Αν προσθέσουμε τα επαγγελματικά και τα ταξί, οι ταξινομήσεις BEVs για το διάστημα Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2025 φτάνουν τις 7.072 μονάδες.