Η παγίδα του Κινούμαι Ηλεκτρικά 3 – Γιατί έμειναν εκτός 3.000+ αιτήσεις;

Φταίει η κυβέρνηση που άφησε ανοιχτό το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά 3» και οι χιλιάδες υποψήφιοι αγοραστές έσπευσαν να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους για την απόκτηση ηλεκτρικού αυτοκινήτου; Φταίνε οι αντιπροσωπείες, αρκετές είναι η αλήθεια, που δήλωναν με περίσσια σιγουριά ότι η δράση θα υλοποιηθεί μέχρι δεκάρας;

Όποια κι αν είναι η αλήθεια, το μόνο βέβαιο, είναι πως οι πολίτες έλαβαν ελλιπέστατη ενημέρωση από το υπουργείο, το οποίο ποτέ δεν ξεκαθάρισε με σαφήνεια το ακριβές πλαίσιο του προγράμματος. Έτσι, κι ενώ τα χρήματα είχαν εξαντληθεί στην πλατφόρμα, αυτή παρέμενε ανοικτή, δίνοντας τη βεβαιότητα πως αργά ή γρήγορα θα προστεθούν νέοι πόροι, καλύπτοντας όσους ήδη επιχείρησαν να υποβάλλουν αιτήσεις αλλά και εκείνους που ενδιαφέρονταν να υποβάλλουν αίτηση στο πρόγραμμα. 

Ας δούμε τι έχει συμβεί.

Το χρονικό του μεγάλου λάθους του Υπουργείου

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η νέα ΚΥΑ σχετικά με το Κινούμαι Ηλεκτρικά 3, η οποία ορίζει νέες μειωμένες επιδοτήσεις (3.000 ευρώ) για την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Ωστόσο, το θέμα δεν είναι η μειωμένη επιδότηση, αλλά το γεγονός ότι η νέα ΚΥΑ ορίζει πως δικαιούνται επιδότηση μόνο όσοι απέκτησαν ηλεκτρικό αυτοκίνητο (ή οποιοδήποτε άλλο ηλεκτρικό όχημα) από το Σάββατο 7 Ιουνίου και μετά. Όσοι έκαναν αγορά νωρίτερα, δεν δικαιούνται τίποτα, εφόσον η αίτηση δεν είχε εγκριθεί. Και εδώ είναι το μεγάλο σφάλμα του υπουργείου, που δεν φρόντισε να κάνει σαφές το πλαίσιο και να διακόψει τη δράση του προγράμματος.

Δείτε επίσης: Εξαφανίζονται τα χρήματα για το Κινούμαι Ηλεκτρικά 3 – Θέμα χρόνου να κλείσουν οι αιτήσεις

Αυτή η απόφαση έχει προκαλέσει αναστάτωση, ίσως και θυμό σε περισσότερους από 3.000 αγοραστές, αφού έμειναν κυριολεκτικά με άδεια χέρια. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του κράτους για την «πράσινη» μετάβαση, όμως τελικά το ίδιο το κράτος τους τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια.

Τα τρία ορόσημα – πώς φτάσαμε στην σημερινή κατάσταση του Κινούμαι Ηλεκτρικά 3;

Για να κατανοήσουμε τι έχει συμβεί, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τρία σημαντικά ορόσημα:

Δεκέμβριος 2024: Εξαντλούνται οι διαθέσιμοι πόροι για τα φυσικά πρόσωπα, όμως υπάρχουν κεφάλαια για τα νομικά πρόσωπα. Έτσι, γίνεται ανακατανομή των πόρων και το πρόγραμμα μένει ανοιχτό για ελάχιστες μέρες ακόμα. Έπειτα, σταματάει να δέχεται αιτήσεις, παρότι η πλατφόρμα παρέμεινε ανοικτή.

Φεβρουάριος 2025: Μετά από κάποιο διάστημα και τις φήμες να οργιάζουν, το πρόγραμμα ενισχύεται με 11 εκατομμύρια ευρώ. Όσοι έχουν αγοράσει ηλεκτρικό όχημα σε αυτό το τρίμηνο κάνουν αίτηση. Μαζί με την προσθήκη των 11 εκατομμυρίων ευρώ, το πρόγραμμα παίρνει παράταση δύο μηνών. Η νέα ημερομηνία λήξης ορίζεται για τις 30 Ιουνίου.

26 Φεβρουαρίου: Μετά από μόλις έξι μέρες που έμεινε ανοιχτή, η πλατφόρμα του Κινούμαι Ηλεκτρικά 3 ξεμένει πάλι από χρήματα και σταματά να δέχεται εκ νέου αιτήσεις.

Γιατί ο κόσμος πίστεψε ότι θα λυθεί το πρόβλημα; Τι έκαναν οι εταιρείες αυτοκινήτου;

Έκτοτε, το πρόγραμμα «πάγωσε». Όλο αυτό το διάστημα όμως, όσοι αποκτούσαν κάποιο ηλεκτρικό όχημα μπορούσαν να μπουν και να συμπληρώσουν την αίτηση. Κατόπιν, το σύστημα τους ειδοποιούσε ότι η αίτησή τους δεν μπορεί να υποβληθεί οριστικά, επειδή δεν υπήρχαν κεφάλαια.

Δείτε ακόμα: Κινούμαι Ηλεκτρικά 3: Τα τρία μεγάλα του προβλήματα

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι θεώρησαν δεδομένο ότι θα υπάρξει κάποιου είδους ανατροφοδότηση. Αυτή η πεποίθηση βασίστηκε σε δύο πυλώνες. Ο ένας είναι ότι οι ίδιοι ακολούθησαν κατά γράμμα όσα προβλέπονταν. Ο δεύτερος, ότι το υπουργείο είχε ήδη δώσει λύση στο χρηματοδοτικό πρόβλημα του προγράμματος δύο φορές και θεώρησαν ότι θα δώσει και τρίτη. Τελικά, διαψεύστηκαν.

Τύποις, η πλατφόρμα δεν έκλεισε ποτέ, όμως από ένα σημείο και μετά ήταν κοινό μυστικό ότι το ΚΗ3 ήταν «νεκρό». Εκείνη την στιγμή, ακόμη και οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, μετά από απόφαση του ΣΕΑΑ σταμάτησαν – και άργησαν - να διαφημίζουν τιμές με επιδότηση, επειδή αντιλήφθηκαν ότι αν συνέχιζαν θα παραπλανούσαν τους πελάτες.

Δεύτερη φορά που το Υπουργείο Μεταφορών κάνει το ίδιο «λάθος»

Μάλιστα, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με την επιδότηση ηλεκτρικών οχημάτων. Όταν τελείωσε το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2, είχε γίνει ακριβώς το ίδιο. Η πλατφόρμα είχε μείνει ανοιχτή, οι πολίτες έμπαιναν, αλλά δεν μπορούσαν να υποβάλλουν οριστικά την αίτησή τους. Έτσι, όταν ανακοινώθηκε το Κινούμαι Ηλεκτρικά 3 πολλοί βρέθηκαν στο κενό. Τότε, αυτή η παράλειψη αποδόθηκε σε λάθος σχεδιασμό, ενώ η μετάβαση από το ΚΗ2 στο ΚΗ3 λειτούργησε κάπως σαν πρόφαση. Κατά καιρούς είχε ακουστεί ότι θα υπάρξει κάποια ρύθμιση γι΄ αυτούς τους ανθρώπους, όμως δεν συνέβη το παραμικρό.

Τώρα, τα πράγματα είναι χειρότερα. Αφενός υπάρχει βεβαρημένο ιστορικό, αφετέρου δεν έχουμε μετάβαση σε νέο πρόγραμμα παρά μια απλή αλλαγή των όρων. Όχι ότι αν πηγαίναμε σε ΚΗ4 θα υπήρχε δικαιολογία.

Οι λεπτομέρειες που εξοργίζουν τους αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων

Πέρα από τα παραπάνω, οι δικαιούχοι που αδικούνται από τον σχεδιασμό του υπουργείου διαμαρτύρονται για κάτι ακόμα. Οι αιτήσεις που είχαν αποθηκεύσει προσωρινά στο σύστημα, περιμένοντας να μπουν χρήματα για να πατήσουν οριστική υποβολή, διαγράφηκαν χωρίς καμία ειδοποίηση.

Σαν να μην έφτανε αυτό, το «κερασάκι στην τούρτα» και αυτό που τους εκνευρίζει περισσότερο, είναι ότι δεν τους είχε αποδοθεί κάποιος αριθμός πρωτοκόλλου ώστε να αποδείξουν ότι οι ίδιοι έπραξαν τα δέοντα, στον σωστό χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν κινηθούν δικαστικά, ίσως να είναι δύσκολο να αποδείξουν τη νομιμότητα των πράξεων τους.

Πραγματικές και δυσμενείς επιπτώσεις, σε χιλιάδες συμπολίτες μας

Από τη δημοσίευση της ΚΥΑ και μετά, στο GOCAR έχουμε λάβει πάμπολλα email γύρω από το θέμα. Άλλα αναφέρουν την προσωπική ιστορία του εκάστοτε αποστολέα και πώς επηρεάστηκε από τις εξελίξεις. Άλλα επικοινωνούν τον θυμό και την οργή. Άλλα ενημερώνουν για δικαστικές ενέργειες κι άλλα μας ζητούν να αναδείξουμε το πρόβλημα.

Δείτε ακόμα: Ηλεκτρικά αυτοκίνητα: Γιατί τα κράτη δίνουν επιδοτήσεις;

Η αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχει αλλάξει και σήμερα δεν μιλάμε για πλούσιους που αγοράζουν ένα ηλεκτρικό για «παιχνίδι». Οι τιμές έχουν μειωθεί και πλέον οι καταναλωτές τα επιλέγουν ως κύριο όχημα. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι είχαν υπολογίσει στον οικονομικό τους προγραμματισμό τα χρήματα της επιδότησης, καθώς αυτά αποτελούσαν σημαντικό κομμάτι του διαθέσιμου κεφαλαίου τους.

Ορισμένα αληθινά παραδείγματα

Μερικά παραδείγματα. Ο ΝΕ αγόρασε ηλεκτρικό αυτοκίνητο τέλος Μαΐου, εντός της παράτασης, αλλά αποκλείστηκε από το πρόγραμμα ενώ τα έκανε όλα σωστά. Ο ΣΔ έκανε τη δική του αγορά τον Μάρτιο ενώ ταυτόχρονα έκανε και απόσυρση, όμως ούτε αυτός θα πάρει χρήματα. Ο ΡΔ μας ενημερώνει ότι προχώρησε σε απόσυρση, αγόρασε το αυτοκίνητό του με δάνειο ύψους 30.000 ευρώ, οπότε θα επιβαρυνθεί με τόκους κι όμως αποκλείεται από το πρόγραμμα. Μάλιστα, οι δύο τελευταίοι κύριοι χάνουν χρήματα από δύο μεριές, αφού θα μπορούσαν να έχουν πουλήσει το παλιό τους αυτοκίνητο.

Πίσω από αυτά και πολλά άλλα αρχικά κρύβονται πραγματικοί άνθρωποι, οι οποίοι αισθάνονται απογοήτευση. Χαρακτηριστικά, σε ένα από τα email έχει γραφτεί η παρακάτω φράση «Αισθανόμαστε ότι χρησιμοποιηθήκαμε απλώς για την είσπραξη του 24% ΦΠΑ, χωρίς καμία πρόσβαση στην επιδότηση που το ίδιο το Κράτος είχε ανακοινώσει ότι ισχύει».

Γιατί ο πολίτης να σεβαστεί ένα ασυνεπές κράτος;

Κάποιοι ίσως ισχυριστούν ότι το κράτος δεν έχει καμία υποχρέωση να επιδοτεί κάποιον για να αγοράσει αυτοκίνητο, ηλεκτρικό ή με οποιοδήποτε άλλο καύσιμο, όμως αυτό είναι ένα θέμα που αφορά γενικότερα το αν πρέπει να δίνονται επιδοτήσεις ή όχι.

Δείτε ακόμα: Γιατί η ΕΕ θέλει τόσο πολύ τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα;

Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, το κράτος αποφάσισε να προχωρήσει στην παροχή επιδοτήσεων και όρισε ένα πλαίσιο, δηλαδή μία σειρά από προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να λάβει κάποιος αυτά τα χρήματα.

Όταν οι ίδιοι οι αρμόδιοι φορείς «λένε και ξελένε», όταν το ίδιο το κράτος δεν υποστηρίζει όσα προαναγγέλλει, πώς θα τους εμπιστευτεί ο πολίτης; Όταν το ίδιο το κράτος διδάσκει μέσω του παραδείγματος την ασέβεια στους κανόνες, πώς μπορεί να ζητάει από τους άλλους να τηρούν τα προβλεπόμενα;

Το ερώτημα που ΠΡΕΠΕΙ να απαντηθεί

Για κλείσιμο αυτού του κειμένου κρατήσαμε το ερώτημα που ήρθε σε ένα από τα email που λάβαμε. Το παραθέτουμε και ελπίζουμε σύντομα να απαντηθεί. Το περιμένουμε με αγωνία τόσο εμείς σε δημοσιογραφικό επίπεδο, όσο και (πρωτίστως) οι χιλιάδες δικαιούχοι.

«Μπορεί να αλλάζει μια απόφαση με αναδρομική ισχύ και να τιμωρεί τον πολίτη που συμμορφώθηκε με τους προηγούμενους κανόνες;»